Nöbetçi Eczaneler
Halk Sağlığı Haftası, toplum sağlığını koruma ve geliştirme çabalarına dikkat çekmek için önemli bir fırsat sunuyor. Bu hafta, Türkiye’de halk sağlığına yön veren en büyük isimlerden biri olan Prof. Dr. Nusret Fişek’i anmak ve onun mirasını hatırlamak için özel bir anlam taşıyor. Nusret Fişek’in yaşamı, halk sağlığını bir meslekten çok bir toplumsal sorumluluk olarak gören bir bilim insanının hikâyesidir.
Mücadeleyle Başlayan Bir Hayat
1914 yılında Sivas’ta doğan Nusret Fişek, Anadolu’nun zorlu koşullarında büyüdü. Kabataş Lisesi ve ardından İstanbul Tıp Fakültesi’nde aldığı eğitim, onun akademik başarısını ve toplumsal duyarlılığını şekillendirdi. Üniversite Reformu’nun getirdiği yeniliklerle tanışan Fişek, bu reformun etkisiyle modern bilim anlayışını benimsedi.
Tıp fakültesini birincilikle bitirdiğinde istediği ihtisası seçme hakkı vardı, ancak devlet bursuyla okuduğu için bakteriyoloji alanında çalışması gerektiği söylendi. İlk başta bunu haksızlık olarak görse de, aldığı öğüt onun hayatını değiştirdi: “Ne iş yaptığın değil, onu nasıl yaptığın önemlidir.” Bu söz, onun tüm kariyerine yön veren bir ilke oldu.
Sağlık Hizmetlerinin Sosyalleştirilmesi: Fişek’in Vizyonu
Nusret Fişek’in halk sağlığı alanındaki en büyük katkılarından biri, sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesi projesidir. Bu proje, sağlık hizmetlerini toplumun her kesimine eşit şekilde ulaştırmayı hedefledi. Özellikle kırsal bölgelerde sağlık hizmetlerinin yaygınlaşmasını sağlayan bu sistem, halk arasında “Gökte Allah, Yerde Sosyalizo” sözüyle simgeleşti.
Fişek, sosyalleştirme çalışmalarının İstanbul gibi büyük şehirlerden başlaması gerektiğini savunuyordu. Ancak uygulamanın Muş’tan başlatılmasına karar verildi. Bu süreçte, bölge halkıyla iletişim kurabilmek için Kürtçe kursları açtırdı, ancak bu girişim engellendi. Tüm zorluklara rağmen, halk sağlığı hizmetleri köylüler tarafından büyük bir sevgiyle sahiplenildi.
Kadın Sağlığı ve Nüfus Planlaması
Nusret Fişek’in mücadele ettiği bir diğer önemli alan, kadın sağlığı ve nüfus planlaması oldu. Kadınların sağlık haklarını savunmak, onun için bir öncelikti. Zorlu koşullarda yaşayan ve çocuk istemeyen kadınların yaşadığı dram, Fişek’i derinden etkiledi. Bu nedenle, doğurganlık kontrolü ve nüfus planlaması yasalarının Türkiye’ye kazandırılmasında büyük bir rol oynadı.
Hacettepe ve Türk Tabipleri Birliği Dönemi
Hacettepe Üniversitesi’nde çalıştığı dönemde, halk sağlığı alanında kalıcı kurumlar oluşturmak için önemli adımlar attı. Toplum Hekimliği Enstitüsü ve Nüfus Etütleri Enstitüsü’nü kurarak, bu alandaki akademik çalışmaları kurumsallaştırdı.
1983 yılında emekli olduktan sonra Türk Tabipleri Birliği (TTB) başkanı olarak görev aldı. Bu dönemde insan hakları ve tıp etiği konularında ses getiren mücadelelere imza attı. Ölüm cezalarına karşı çıktı, hapishanelerdeki kötü koşullara ve açlık grevlerinde zorla besleme uygulamalarına karşı durdu.
İnsana Değer Veren Bir Önder
Nusret Fişek’in yaşamı boyunca yaptığı çalışmaların ardında, insana duyduğu büyük bir sevgi ve saygı vardı. Bunun en güzel örneklerinden biri, evde çöpe giden kağıtları ayrı bir zarfta biriktirmesiydi. Bunun sebebini sorduğunda, “Kağıt toplayan çocuklar daha az çöp karıştırıp mikrop kapmasın diye yapıyorum” cevabını vermişti.
Halk Sağlığı Haftasında Nusret Fişek’i Anlamak
Halk Sağlığı Haftası, Nusret Fişek’in mirasını anmak ve daha sağlıklı bir toplum için onun izinden gitmek adına önemli bir fırsat. Onun yaşamı, sadece geçmişteki başarılarını kutlamak değil; onun değerlerini geleceğe taşımak demektir.
Nusret Fişek bize şu mesajı veriyor: Sağlık, sadece bireylerin değil, toplumun ortak bir sorumluluğudur. Daha sağlıklı bir gelecek için onun yol göstericiliği hâlâ bizimle…
YORUMLAR