Nöbetçi Eczaneler
Merhaba sevgili okurlar,
Bugün sizlerle göz sağlığının kritik bir yönü olan glokom (göz tansiyonu) hakkında bilgi paylaşmak ve halk sağlığı açısından bu hastalığın önemini vurgulamak istiyorum. Özellikle 9 Ekim Dünya Görme Günü vesilesiyle, görme sağlığının korunması ve önlenebilir körlükle mücadele konusunda farkındalık yaratmayı hedefliyorum. Bu özel gün, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Uluslararası Körlüğü Önleme Ajansı (IAPB) tarafından desteklenmektedir.
Glokom Nedir ve Neden Önemlidir?
Glokom, göz içi basıncının artmasıyla optik sinire zarar veren ve tedavi edilmediğinde kalıcı görme kaybına yol açabilen ciddi bir göz hastalığıdır.
- Sessiz Hırsız: Glokom, genellikle erken evrelerde belirti göstermediği için “görmenin sessiz hırsızı” olarak adlandırılır. Çoğu hasta, görme kaybı ileri seviyelere ulaşmadan hastalığın farkına varmaz.
- Risk Faktörleri: Yaş (özellikle 40 yaş üzeri), ailede glokom öyküsü, yüksek göz içi basıncı, miyop veya hipermetrop gibi refraksiyon kusurları risk faktörlerindendir.
- Tedavi: Erken teşhisle ilaçlar, lazer tedavisi veya cerrahi müdahale ile ilerlemesi durdurulabilir, ancak kaybedilen görme geri getirilemez.
Glokom ve Halk Sağlığı
Glokom, dünya genelinde önlenebilir körlüğün önde gelen nedenlerinden biridir. Halk sağlığı açısından bu hastalığa karşı alınabilecek önlemler şunlardır:
- Farkındalık Kampanyaları: Toplumun glokom konusunda bilgilendirilmesi, düzenli göz muayenelerinin teşvik edilmesi kritik önemdedir.
- Erken Teşhis Programları: Özellikle risk grubundaki bireyler için tarama programları düzenlenmelidir.
- Erişim Kolaylığı: Göz sağlığı hizmetlerine erişim, özellikle kırsal bölgelerde yaşayanlar için artırılmalıdır.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Verileri ve Glokom
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), glokomun küresel halk sağlığı üzerindeki etkisine dikkat çekmekte ve önlenebilir körlükle mücadele için stratejiler geliştirmektedir. İşte DSÖ’nün glokom ve görme sağlığıyla ilgili bazı önemli verileri ve vurguları:
- DSÖ’ye göre, dünya genelinde yaklaşık 2,2 milyar insan görme bozukluğu veya körlük yaşamaktadır ve bu durumun en az 1 milyarı önlenebilir nedenlerden kaynaklanmaktadır.
- Glokom, küresel olarak körlüğün ikinci önde gelen nedeni olarak kabul edilmektedir. DSÖ tahminlerine göre, dünya genelinde yaklaşık 76 milyon insan glokomdan etkilenmektedir (2020 verileri).
- 2030 yılına kadar glokomdan etkilenen kişi sayısının 95 milyona ulaşması beklenmektedir.
- DSÖ, glokomun erken teşhisi ve tedavisi için ulusal sağlık sistemlerinin güçlendirilmesini ve farkındalık kampanyalarının artırılmasını önermektedir. Ayrıca, “VISION 2020” ve “World Report on Vision” gibi girişimler aracılığıyla görme sağlığını küresel bir öncelik haline getirmiştir.
- DSÖ’nün desteklediği 9 Ekim Dünya Görme Günü, glokom gibi önlenebilir körlük nedenlerine dikkat çekmek için önemli bir platform sunmaktadır.
Türkiye’de Glokom ve Görme Sağlığı Verileri
Türkiye’de glokom ve görme sağlığı ile ilgili bazı önemli noktalar şunlardır:
- Türkiye’de glokom prevalansı üzerine yapılan çalışmalar, 40 yaş üzeri nüfusta yaklaşık %2 oranında glokom görüldüğünü ortaya koymaktadır. Bu oran, yaş ilerledikçe artmaktadır.
- Türk Oftalmoloji Derneği’nin verilerine göre, Türkiye’de yaklaşık 1,5-2 milyon kişi glokom riski altındadır, ancak birçok hasta hastalığının farkında değildir.
- Halk sağlığı açısından, Türkiye’de göz sağlığı hizmetlerine erişim büyük şehirlerde daha kolay olsa da, kırsal bölgelerde farkındalık ve tarama programlarının yetersizliği bir sorun olarak öne çıkmaktadır.
- Sağlık Bakanlığı’nın öncülüğünde yürütülen projeler ve sivil toplum kuruluşlarının kampanyaları, glokom farkındalığını artırmaya yönelik önemli adımlar atmaktadır.
Ne Yapabilirsiniz?
Halk sağlığı ve bireysel sağlık açısından glokoma karşı şu adımları atabilirsiniz:
- Düzenli Kontrol: 40 yaşından itibaren yılda bir kez göz muayenesi yaptırın.
- Aile Öyküsü: Ailenizde glokom varsa, risk altında olabileceğinizi unutmayın ve daha sık kontrol yaptırın.
- Farkındalık Yaratın: Çevrenizdekileri glokom ve görme sağlığı konusunda bilgilendirin.
Sonuç
Glokom, erken teşhis ve uygun tedavi ile kontrol altına alınabilen bir hastalıktır. Halk sağlığı politikaları ve bireysel farkındalık, bu hastalığın neden olduğu görme kayıplarını önlemede büyük rol oynar. DSÖ’nün küresel verileri, glokomun ciddiyetini ve önleme çabalarının aciliyetini ortaya koymaktadır. 9 Ekim Dünya Görme Günü’nde, Türkiye’de ve dünyada görme sağlığına daha fazla dikkat çekmek için hepimize görev düşüyor. Gözlerinize iyi bakın, çünkü görmek paha biçilemez bir hediye!
